In de film Schindler’s List komt een scène voor, waarin boekhouder Stern verantwoording aflegt over de financiën aan fabriekseigenaar Schindler. Maar die heeft geen zin om een uitgebreid verhaal aan te horen: Stern is voor de centen, Schindler voor de panache, de zwier, de allure. Hij heeft maar twee vragen: Hoe hebben we het dit jaar gedaan? Goed. Is er enige reden om te denken dat het in de toekomst anders gaat? Nee.
Nou ja, de oorlog kan eindigen en dan kan Schindler zijn potten en pannen niet meer leveren aan het Duitse leger, maar voorlopig ziet het daar niet naar uit.
Dit beeld komt mij elke keer voor ogen als een wethouder van financiën van de gemeente Hardenberg uitlegt dat we geld hebben overgehouden, dat de reservepot goed gevuld is en dat er zelfs een paar centen geïnvesteerd kunnen worden. Dit jaar was het niet anders, hoewel er nu wel erg veel geld in de gemeentelijke portemonnee zit. De oorzaak? Een paar zaken die in 2021 zouden worden uitgevoerd zijn doorgeschoven naar 2022, maar ook heeft de gemeente meer coronasteun ontvangen dan het heeft uitgegeven, het Rijk heeft meer geld aan de gemeente overgemaakt dan waarop was gerekend en er is veel gebouwd waardoor veel zegelgeld is ontvangen van degene die heeft gebouwd. De spaarpot is zó goed gevuld dat heel wat gemeenten met meer dan 100.000 inwoners jaloers zouden zijn op Hardenberg, meende de wethouder.
Nou kun je als gemeente twee dingen doen als je veel centen hebt: de belastingen verlagen of investeren in de kwaliteit van de gemeente. B&W hebben gekeken wat de belastingdruk van Hardenberg is en volgens hen is die een stuk lager dan van veel andere Overijsselse gemeenten. Met andere woorden: we betalen niet zo gek veel lokale belasting. Bovendien hebben bestuurders een hekel aan geld teruggeven. Blijft dus over: investeren. In de Nedersaksenlijn, uitbreiding haven in Hardenberg, vernieuwing theater, armoedebestrijding. Zeker, ook in Balkbrug, Gramsbergen, Bergentheim, Slagharen, Dedemsvaart en Sibculo. Natuurlijk moet je geld achter de hand houden, want er kunnen tegenvallers komen. Stel dat de werkloosheid plotseling toeneemt dan moet de gemeente extra uitkeringen betalen. Of als het Rijk besluit dat de uitkering uit het gemeentefonds anders wordt verdeeld dan zou Hardenberg niet meer maar minder kunnen krijgen.
Afijn, tot zover zou Schindler het nog kunnen begrijpen en dat lukt mij ook nog. Maar waarom Hardenberg elk jaar geld overhoudt terwijl andere gemeenten de eindjes moeilijk of zelfs niet aan elkaar kunnen knopen? Het vroegere VVD-raadslid Bert Baarslag zei elk jaar weer dat Hardenberg slecht begroot: veel te voorzichtig, te behoudend, te knieperig. Het gevolg is echter wel dat in de gemeente Hardenberg af en toe nog iets leuks gedaan kan worden (zwembaden onderhouden, sportvelden aanleggen, startersleningen mogelijk maken, evenementen financieel steunen, nieuwe scholen bouwen) zonder dat je elke keer angstig moet kijken of het financieel wel mogelijk is.
Hoe hebben we het dit jaar gedaan? Goed. Is er enige reden om te denken dat het in de toekomst anders gaat? Nee.
Mensen uit het westen wordt wel eens uitgelegd als ze Hardenberg moeten bezoeken, dat ze moeten rijden tot Zwolle en dan rechtsaf richting Siberië. Ik zou zeggen: tot Zwolle en dan rechtsaf naar het Overijssels Arcadië.